U ovoj lekciji bavimo se determinerima (riječima koje dolaze ispred imenica i pojašnjavaju njihovo značenje) te različitim quantifierima (riječima koje izražavaju količinu).
1. Determiners i vrste determinera
- Riječi koje stoje ispred imenice i preciziraju njezino značenje (npr. the, this, our, some).
- Bez determinera, imenica može biti nejasna ili nedovoljno specificirana: “I read the book.” vs. “I read a book.”
Iako su se neke vrste determinera (poput članaka i zamjenica) djelomično pojavile u prethodnim lekcijama, ovdje ih promatramo kao cjelinu. Najčešći determinatori u engleskom jeziku su:
- Articles (Članci) – a, an, the
- Demonstratives (Pokazni) – this, that, these, those
- Possessive Determiners (Posvojni determinatori) – my, your, his, her, its, our, their
- Quantifiers (Kvantifikatori) – some, any, many, much, a few, a little, etc.
- Numbers (kardinalni i ordinalni) – one, two, first, second, etc.
- Interrogative Determiners (Upitni) – which, what, whose (kada stoje ispred imenice)
Napomena: Pojedine riječi mogu pripadati različitim kategorijama ovisno o funkciji u rečenici (npr. that može biti i pokazni determinator i zamjenica).
2. Articles (članci)
Engleski se oslanja na članke kako bi označio određenu ili neodređenu imenicu:
- a / an (indefinite article) – neodređeni članak, koristi se kod nepoznate ili prvi put spomenute imenice (npr. “I saw a cat.”)
- the (definite article) – određeni članak, koristi se kada je imenica već poznata ili jedinstvena (npr. “The cat was sitting on the roof.”)
- zero article (bez članka) – najčešće uz nebrojive imenice kada govorimo u općem smislu (npr. “I like coffee.”)
Više o člancima dolazi u nadolazećoj lekciji, pa ovdje navodimo samo kratki pregled.
3. Demonstrative Determiners (pokazni determinatori)
| Zamjenica / Determinator | Primjer | Kada se koristi |
| this | “This book is mine.” | jed. broj, blizu govornika |
| that | “That house is huge.” | jed. broj, dalje od govornika |
| these | “These flowers are beautiful.” | mn. broj, blizu govornika |
| those | “Those cars are expensive.” | mn. broj, dalje od govornika |
“this” i “these” → nešto vremenski ili prostorno bliže;
“that” i “those” → nešto vremenski ili prostorno udaljenije.
4. Possessive Determiners (posvojni determinatori)
Već smo ih spomenuli u lekciji o zamjenicama, ali kao determinatori stoje neposredno prije imenice:
| Osoba | Posvojni determinator | Primjer |
| I | my | “This is my notebook.” |
| you | your | “Is that your bag?” |
| he | his | “I like his idea.” |
| she | her | “Her mother is a doctor.” |
| it | its | “The cat hurt its paw.” |
| we | our | “Welcome to our home!” |
| they | their | “Their car is blue.” |
5. Quantifiers (kvantifikatori)
Kvantifikatori su riječi koje označuju količinu (koliko nečega ima). Mogu se koristiti uz brojive (countable) ili nebrojive (uncountable) imenice, a ponekad i uz oboje, ovisno o vrsti.
5.1 Najčešći kvantifikatori
| Kvantifikator | Upotreba | Primjeri |
| some | Obično s nebrojivim ili množinom brojivih imenica, u potvrdnim rečenicama i ponudama | “I have some money.” “Would you like some tea?” |
| any | S nebrojivim ili množinom brojivih imenica, najčešće u upitnim i niječnim rečenicama | “Do you have any questions?” “I don’t have any food left.” |
| no | Konstruiramo pozitivnu rečenicu s negativnim značenjem. | “I have no idea.” (značenje “I don’t have an idea.”) |
| many | Uz množinske oblik brojivih imenica | “There aren’t many places open late.” |
| much | Uz nebrojive imenice | “I don’t have much time.” |
| a lot of / lots of | Uz brojive i nebrojive (češće u govoru i neformalnom stilu) | “We have a lot of friends.” “There’s a lot of water in the lake.” |
| plenty of | Označava “dovoljno” ili “puno” | “There’s plenty of space here.” |
| a few | Uz množinske oblik brojivih imenica, “nekoliko” (pozitivno značenje) | “I have a few questions.” (dovoljno za neku svrhu) |
| few | Uz množinske oblik brojivih imenica, “malo” (negativnije značenje) | “We have few options left.” (premalo, nedovoljno) |
| a little | Uz nebrojive imenice, “malo” (ali ipak nešto) | “I have a little money saved up.” |
| little | Uz nebrojive imenice, “malo” (nedovoljno) | “There is little hope for success.” |
| all | Može se koristiti s brojnim vrstama imenica (brojive/nebrojive) | “I’ve eaten all the cookies.” |
| both | Koristi se za označavanje dvije stvari (brojivo, množina) | “Both books are interesting.” |
| each / every | S jedninskim oblikom imenice (brojivo), “svaki” | “Every student passed the test.” “Each day brings new challenges.” |
| most | Označava većinu, s brojnim vrstama imenica | “Most people enjoy music.” |
| none | Negacija “nijedan” (može stajati samostalno ili uz “of”) | “None of the answers were correct.” |
Savjet: Kod few/a few i little/a little, razlika je u nijansi značenja (pozitivno vs. negativno).
- “I have a few friends.” (zadovoljavajuća količina)
- “I have few friends.” (premalo, osjećaj manjka)
6. Pravila i savjeti za uporabu quantifiersa
- Brojive vs. Nebrojive imenice – Pažljivo birajte kvantifikator koji se slaže s vrstim imenice. (npr. “much” samo uz nebrojive, “many” samo uz brojive).
- Pozitivne, negativne i upitne rečenice – U nekim slučajevima kvantifikator se mijenja ovisno o tipu rečenice (npr. “some” u potvrdnim, “any” u upitnim/odričnim).
- Stil i registr – a lot of / lots of češće u neformalnom govoru; “much” i “many” češći u formalnim ili odričnim kontekstima.
- “Of” konstrukcije – Kod “all (of) the…”, “none (of) the…”, “both (of) the…”, “some (of) the…”, “most (of) the…” itd., ponekad je “of” obavezan (posebno uz zamjenice: “some of them”, “most of us”).
Dodatne preporuke:
- Čitajte engleske tekstove i promotrite kako se koriste različiti determinatori i kvantifikatori u kontekstu.
- Rješavajte zadatke iz prijašnjih matura s fokusom na “gap fill” (popunjavanje praznina) i ispravak pogrešnih rečenica.
- Vježbajte kratko pismeno izražavanje (npr. opišite što imate i koliko vam toga treba – “I need some sugar.”, “We have plenty of time!”).
S ovim znanjem o determinerima i kvantifikatorima spremni ste za daljnje, složenije gramatičke teme i zadatke koji će se pojaviti na državnoj maturi iz Engleskog jezika. Sretno s učenjem!
Responses